การบรรเทาอาการปวด บวมจากอุบัติเหตุหกล้ม การปะทะ ระหว่างการเล่นกีฬา หรือเกิดจากกล้ามเนื้อเคล็ดขัดยอกเฉียบพลัน และเกิดจากกล้ามเนื้อที่มีการอักเสบเรื้อรัง โดยวิธีการบรรเทาอาการปวด บวมสามารถทำได้ด้วยการประคบ ไม่ว่าจะเป็นการ'ประคบร้อน ประคบเย็น' ก็ล้วนเป็นวิธีการดูแลปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้เป็นอย่างดี
ประคบร้อน VS ประคบเย็น
ประคบร้อน
การเลือกใช้วิธีการประคบร้อนก็ต่อเมื่อ มีอาการปวดตามตำแหน่งของร่างกายเป็นระยะเวลานาน เช่น มีอาการปวดคอ บ่า หลัง หรือบริเวณอื่นๆ ในกลุ่มพนักงานออฟฟิศที่นั่งทำงานในท่าเดิมเป็นเวลานานๆ ทำให้กล้ามเนื้อมีความเกร็งตัว และเกิดกลุ่มอาการกล้ามเนื้ออักเสบเรื้อรังได้ ซึ่งการประคบร้อนก็จะช่วยทำให้หลอดเลือดเกิดการขยายตัวขึ้น เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือดได้ดีขึ้น และยังช่วยคลายกล้ามเนื้อที่เกิดความตึงตัวให้เกิดความยืดหยุ่นได้ดีขึ้นอีกด้วย นอกจากอาการปวดกล้ามเนื้อรังยังสามารถใช้การประคบร้อนกับอาการกล้ามเนื้อเกร็ง ข้อติด หรือการบาดเจ็บที่ระยะกึ่งเฉียบพลัน เช่น เส้นเอ็นอักเสบ เป็นต้น และอีกอาการในผู้หญิงอย่างอาการปวดท้องประจำเดือนก็สามารถประคบร้อนเพื่อบรรเทาอาการปวดได้เช่นเดียวกันโดยอุปกรณ์ที่ใช้ประคบร้อนที่สามารถหาได้ง่ายๆ เลยก็คือ กระเป๋าน้ำร้อน โดยอุณภูมิที่เหมาะสมประมาณไม่เกิน 45 องศาเซลเซียส วางไปบนตำแหน่งที่มีอาการปวดแต่ถ้าหากร้อนเกินไปให้หาผ้ามาพันรองกระเป๋าน้ำร้อนเพื่อไม่ให้ร้อนเกิน เพราะหากร้อนเกินไปอาจจะส่งผลให้เกิดอาการเบิร์นที่ผิวหนังได้ โดยวางไว้ประมาณ 15- 20 นาที วางประมาณ 1-2 ครั้ง/วัน และถ้าหากไม่มีกระเป๋าน้ำร้อนก็สามารถใช้ผ้าน้ำขนหนูชุบน้ำร้อน แล้วบิดให้หมาดแล้ววางตำแหน่งที่มีอาการปวด โดยวางไว้ประมาณ 2- 3 นาที ทำซ้้ำ 5-7 ครั้ง และถ้าตำแหน่งที่มีการปวดอย่างมือ เท้า ที่กระเป๋าน้ำร้อนให้ร้อนได้ไม่สะดวกสามารถเปลี่ยนเป็นการแช่น้ำอุ่นได้ วิธีนี้ก็ให้ผลที่เทียบเท่ากันกับวิธีอื่นๆ โดยน้ำควรจะไม่ร้อนเกินไปและแช่ไว้ประมาณ 15-20 นาที และวางประมาณ 1-2 ครั้ง/วัน
ประคบเย็น
การประคบเย็น เป็นวิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้นอาการบาดเจ็บในระยะเฉียบพลันที่มีอาการปวด บวม แดง ร้อน เช่น การประสบอุบัติเหตุหกล้ม ข้อเท้าแพลง หรือแผลฟกช้ำ เป็นต้น โดยการประคบเย็นจะช่วยทำให้หลอดเลือดหดตัว เพื่อลดระยะของการอักเสบ บวมและแดงลงได้ และยังสามารถช่วยลดอาการปวด และลดการเกร็งของกล้ามเนื้อเพื่อทำให้เกิดความสบายได้ด้วยโดยอุปกรณ์ที่ใช้ในการประคบเย็นที่สามารถทำได้เองง่ายๆ อย่างนำข้ำแข็งมาใส่ถุงและใส่น้ำลงไปอย่างละครึ่ง ไม่ให้เกิดอุณภูมิที่เย็นจัดเกินไปเพราะหากอุณหภูมิที่เย็นจัดเกินไปก็อาจจะเกิดการกัดที่ผิวหนังได้ ควรนำผ้ามาพันรอบถุงก่อนวางไปยังตำแหน่งที่มีอาการปวด บวม เพื่อลดอุณหภูมิที่เย็นจนเกินไป โดยประคบไว้ประมาณ 15- 20 นาที วางประมาณ 1-2 ครั้ง/วัน หรือถ้าหากใครที่สามารถหาซื้อเจลเย็นได้ ก็แค่นำแผ่นเจลเย็นนั้นไปแช่ในช่องฟรีสเมื่อต้องการใช้ก็แค่นำมาห่อผ้าและวางในตำแหน่งที่มีอาการได้เลย และยังสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้อีกเรื่อยๆ เพียงแค่นำกลับไปแช่ไว้ในตู้เย็น โดยระยะเวลาในการวางก็ใช้ประมาณ 15 -20 นาที และวางประมาณ 1-2 ครั้ง/วัน เช่นกัน
